Poëtisch Maldenburg

Hoe de maan schijnt 's avonds,
hoe de wind waait door de havens,
en hoe de winter voelt in Rotterdam.

Een spin-off project van Errare humanum est

9.12.04

Sinterklaasgedicht voor Wander

In november 2004
op het Spaans’ platteland
Ontstond een probleem
Van heb ik jou hier

Sint en de Pieten
Ontdekten een hiaat
In het boek stond niets over Wander
Dus dat was mooi zaad.

Iedereen zoeken
Researchpiet voorop
Maar niemand die vond wat
De actie werd een flop.

Zelfs de Pieten
werkzaam bij AIVD
Konden niets vinden
‘Die is anoniem hee!’

En toen de tijd op was
En de pakjesboot
De haven verliet
Was er nog altijd
een pakjesnood

Zodoende werd het
Een gestresste reis
Wat moesten ze geven
Iets blauws, of iets grijs’?

Iets groots of iets kleins,
Massief of hol,
Een treinstel of kaartspel
Of een bromtol?

Een ander probleempje
Dat was het gedicht
Wat moest erin?
In dat rijmend bericht?

Piet kon niet verzinnen
Al deed hij zijn best
Dus schreef hij een naamdicht
Mooi en modest

Maar Sint vond dit wat karig
En hij had gelijk
Want Wanders naam is wat kort
(das niet omvangrijk)

‘Wat is dit?’
Baste de Sint
Die was zijn knecht zo gezegd
Niet goed gezind.

‘Een naamdicht’ zei Pietje
‘Want’, zo was zijn verklaring
‘Dat kon niet missen’
Was zijn ervaring

‘Dit is toch te kort man!’
Toen volgde een krachtwoord
‘Het moet echt veel langer
anders gooi ik je overboord!’

Piet keer bang terug
naar zijn kajuit
en haalde zijn potlood
uit zijn…
enfin dáár dus weer uit

Zo zat Piet onwennig
Op zijn ergonomische stoel
Zijn bips te vervloeken
‘Wat een klote gevoel!’

Toen schoot hem iets te binnen
Het was een eureka-moment
Dat hij waarschijnlijk de enige was
Die het naamdichtje kent

Zou Wander wel weten
Wat een naamdichtje was?
Zo’n pracht van een woordketen?
Piet was vet in zijn sas

Piet besloot tot een cursus
Een aardige les
Over verschillende vormen
In het dichtproces

Het naamdicht:

Wilskrachtig,
Ad rem,
Nietsontziend
Different
Eerlijk
Rechtlijnig

-praatje-
U ziet hier hoe het moet,
Het is inderdaad niet zo veel
En geen rijm die het doet

Piet vind dit storend
Rijm geeft cachet:
Want rijm is bekorend
Neem het sonnet.

Sonnet:
Zoals ik al meldde, dit is een sonnet
Dit is wat lastig: wat is dat precies?
De Dikke Van Dale, die noemt het lyrisch
Met twee kwatrijnen (een soort van couplet)

Na twee coupletten komen nog twee terzetten
Waarin dan een tegenstelling ontstaat
Wat weer op die kwatrijntjes slaat
En nu moet u eventjes heel goed opletten

Zoals u kunt zien gebruik ik A B B A
Maar nu in het sextet A B C - A B C
Raakt u al van de kook?

Men noemt dit het metrum (of rijmschema)
Maar dat A B B A hoeft niet per sé
Want A B A B mag ook

- praatje -
Mocht u het niet snappen
Van dat rijmschema
Lees het dan straks even
In alle rust en reinheid na

-leermoment-
Als u er niet uitkomt
Met deze zware materie
Neem dan gewoon de tijd
Te herlezen, deze theorie

Er is nog een kort’re vorm
Van dit sonnetgedicht
7 regels is de norm
al weet u dat wellicht

Dit dit zogenaamde speedsonnet
Heeft dus maar een couplet
En ook maar een half sextet

- praatje -
Het speedsonnet
is vooral populair
Bij poetry slam
Al vinden sommigen het
Een luttel aliterair

- leermoment -
Zijn je rijms ongekend
Maar is je sonnetkunst wat pover
Kam dan je haar achterover
En doe net of je poetry slamt

Speedsonnet 2:
Begin dan met een eerste zin
Sla ritmisch op een tamboerijn
Verras eens met een binnenrijm
(Die zit er dus binnenin!)

En voor hen die goed hebben opgelet
Is dit een half sextet
Et voila: een speedsonnet

- praatje -
Van poëzie meppen
Komt men al vlug
Bij vet hevig rappen

Alles mag: als het cool is
En het refrein maar zwoel is
En rijmen je doel is
En een spel jeux des boules is
Jo Ho Jo mofo
De gangbare, panklare
Afrolbare, rijms kun je jezelf besparen
Want ik spon het garen
In jouw kinderjaren!

Fool
Neger weet wie ik ben
Zwarte dichtpiet
Weet je wel, weet je niet
Ik klim door de schoorsteen
Ben harder dan
meteoorsteen
giftig als
Metapropyletheleen
ben je daar down mee,
of ben je klapvee
reken jezelf rijk
Of check je de mic?

- leermoment -
In rappen mix je neerlands met engels –
Ja het zijn rakkers,
Die rappende bengels

- praatje –
Neem nu de moordgasten,
Die zijn straklouw,
(athans dat roepen ze
terwijl ik mijn bek hou)

Zij verzonnen de bijkans briljante zin
Legologie – dat is de kunst van je bek houden
En daardoor kreeg Dichtpiet
er zelf ook even zin in:

Origamie: dat is de kunst van papier vouwen
Democratie, dat is het volk voor de gek houden
Liposuctie, dat is de kunst van het vetsjouwen
Menstruatie, is een smoes voor het afsnauwen
Necrologie, dat is je pik in een lijk douwen
Hersendegeneratie: als je niet kunt ont.. eh…

- Pikante opmerking ter lering ende vermaak -
Ik attendeer u,
Want het is geen geheim:
dit rappen bedient zich
vaak van slagrijm

- leermoment -
als je niets weet dat rijmt op slagrijm
gebruik dan ofwel geheim
of desnoods slijm, zwijm of tijm

- waarschuwing -
indien u wilt rappen,
o verheven cursist,
zorg dan dat je niet
Ayaan Hirsi dist

Dat vindt men hier strafbaar
Dat vindt men niet kies
Een grapje moet kunnen
Maar niet in ‘t Somalisch

- praatje -
Een slagrijm zei ik dus…
Ja, ik zei het zonet!
Net na het rappen
En het speedsonnet

Slagrijm 1:
Een slagrijm is simpel
U slaagt met vlag en wimpel
Geef Daniël nog eens een dimple!

Ha lekker! Jum! Jum! ja dat lust hij wel
Uit theekop of tumbler - die mooie eikél
Ledigt ze beide binnen één tel

Terug naar het slagrijm – ik vertelde u al
Dat u staccato moet rijmen, zonder interval
U merkt: het slagrijm is een lastig geval

- leermoment -Slagrijm krijgt ook dichtpiet
nu zo één, twee, drie
ook nog niet
onder de knie

Dus schaamt u niet
Zo en plain publique
Wanneer u door de bomen
het bos niet meer ziet

- korte overhoring van het voorafgaande –
Goed, hebben behandeld:
Sonnet, rijm en poetry slam

Verzin op de volgende regel
…..

- leermoment -
Heeft u zojuist
de overhoring aangewend
Keistrak te rijmen
Schuilt in u
een groot raptalent

- praatje -
Dan nu het volgende,
Van groot belang
Het olleke bolleke
Maar dat wist u al lang

U dacht al
waar blijft hij
Met zijn ollekebol

Nou hier is hij dan eindelijk,
O, o, wat leuk zeg,
Ja noú, wat een lol

ollekebolleke 1:
Dactylus! Dactylus!
Olleke bolleke
Tweemaal vier regels
Die rijmen aan 't slot

Kreet, naam en één woord met
Zeslettergrepigheid
Moeilijk te maken, maar
Wat een genot!

- bronvermelding -
Hier even een melding
Van rabiaat plagiaat
Dit vers is van de doctorandus
Waarvan u de naam vast wel raadt

Héél goed,
wij hadden niet anders verwacht
Iedereen weet dat
P. het ollekebol
heeft bedacht

- leermoment -
Wellicht dat u nu denkt:
belachelijk, zot!
Maar ik wil u zeggen:
P is een God.

- zelfbevlekking -
Ooit waagde dichtpiet
Zich er ook aan
Leuk zijn ze wel
Maar ze kloppen niet

-uitleg van een ollekebolleke in 4 mislukte ollekebollekes –
Dat is toch niet moeilijk
Zo’n leuk ollekebol
Met klemtonen passen
en metrisch wat meten
denk aan de dactyli,
Zeslettergrepigheid,
En je moet zeker de

clou ook niet vergeten

let op, dit is van het
allergrootste belang
het zijn maar twee strofen
totaal acht regels lang

en dat dus niet op de
onmathematische
wijze; maar gewoon twee
keer vier is dus in zwang

dan speciale aandacht
voor onderwerpskeuze
(geplaatst in regel twee)
is voorwaar niets te dol

oneerlijk koopmanschap,
integratiebeleid
het kan allemaal in
zo’n leuk ollekebol

Dan heel even aandacht
Voor de eerste regel
Dat moet een uitroep zijn
Het maakt niet echt uit wat

Maar vloeken misstaan soms
potverdriedubbeltjes
dus en niet godverju
dat maakt uw vers zo plat

dan nu betreffende
dat woord in regeltje zes
dat van zes syllaben
is zeker geen geheim

Dit hoort bij ons leuke
Ollekebolleke;
en zet nu dit alles eens
in een goedlopend rijm

- andere mislukte ollekebollekes van Dichtpiet -
Ah nee he! Niet weer zo’n
Metrische disbalans
Alweer een syllabe in overschot

In mijn bijkans volmaakte
Ollekebolleke;
Derhalve niet goed genoeg, zo is het lot.

- en tevens -
Hoe is het mogelijk!
Df4 x f7
Enorme blunder
Dom dom dom dom
Ik sta op verlies met
Correspondentieschaak
Ik bied maar remise
Of is dat stom?

- leermoment -
Een ollekebol maken
is heiligschennis
Als je niet precies weet
wat een dactylus is

- drs. P legt het nog een keertje uit -
Aanhef moet motto zijn
Hier komt het onderwerp
Metrum is dactylus (- v v)
Stop

Tweede couplet,
waarin
Ononderbrokenheid
En de voltooiing:
Het rijm duikt nu op.

- praatje -
Met het ollekebol
Zijn we beland
In het fantastische
Puntdichters land

puntdichtjes zijn grappig
daarom is Piet happig
en neemt hij een hap
uit zo’n grappige grap

- nog wat zelfbevlekking -
He kijk nou wat schattig
Een nest jonge eendjes
Dat stemt mij gelukkig
En geluk moet je doen;
Dus haal nu eens vlug mijn
Dubbelloopsjachtgeweer
Ik kan niet wachten tot
Het nieuwe jachtseizoen

Een Noord-Scandinavische dame
schrobde de vloeren
en boende de ramen
Vlekken verdwenen
als sneeuw voor de zon
ze spoot en ze wreef
zo vlot als ze kon
Snel, secuur,
vlug, vite en rap
die dame was
een heuse poetslap

- moralistisch praatje ter afsluiting van deze wijze les -
Enfin, zo kan Piet
uren staan oreren
Maar uren dat vind Piet
wat veel te verteren
Daarom heeft hij besloten
Dat u nu genoeg heeft genoten

Beperking, dat lijdt
tot een groter genot
zo is nou eenmaal
ons aardse lot

Ons kinkt duidelijk
De bezwerende calvinist
“zorg dat u niets
van deze gedichten verkwist!”

Als u zuinig aan doet
Met uw cadeaux
Heeft u elke dag
Een gedicht van niveau